Ο στρατός των ΗΠΑ σε μία πρόσφατη έρευνα του με τίτλο "Νάρκες κατά ελικοπτέρων και αντίμετρα κατά αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών" συγκρίνει την απειλή που αντιμετωπίζουν τα ελικόπτερα με εκείνη που αντιμετωπίζουν οι πεζοί και τα οχήματα από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (IEDs).
Προφανώς και οι απειλές κατά ελικοπτέρων δεν είναι κάτι νέο. Oι ΗΠΑ έχουν ήδη μια μεγάλη εμπειρία με τις νάρκες κατά ελικοπτέρων. Στο Βόρειο Βιετνάμ, οι Βιετκόνγκ χρησιμοποιούσαν μια ποικιλία από παγίδες, συμπεριλαμβανομένων εκρηκτικών μηχανισμών τοποθετημένων σε στύλους, οι οποίοι εκρήγνυντο με την προσγείωση του ελικοπτέρου. Με τη σειρά τους, οι Αμερικανοί βομβάρδιζαν προληπτικά, τις ζώνες προσγείωσης, για να προκαλέσουν την πρόωρη πυροδότηση των εκρηκτικών, πριν την προσγείωση των ελικοπτέρων τους.
Έκτοτε, οι νάρκες κατά ελικοπτέρων έχουν γίνει πιο περίπλοκες και επικίνδυνες. Ένας Ρώσος εμπειρογνώμονας υποστηρίζει ότι οι νάρκες κατά ελικοπτέρων αναπτύχθηκαν επειδή οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι είναι αναποτελεσματικοί εναντίον ελικοπτέρων που πετούν κάτω από τα 300 πόδια.
Ο στρατός των ΗΠΑ αναφέρει συγκεκριμένα, σαν μέγιστη απειλή, τις νάρκες κατά ελικοπτέρων από τη Ρωσία και τη Βουλγαρία.
Η Βουλγαρία, έχει αναπτύξει αυτές τις νάρκες από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όπως τις AHM-200-1, AHM-200-2 και 4AHM-100.
- Η AHM-200-1 ενεργοποιείται από ακουστικές και ραντάρ Doppler υπογραφές σε απόσταση 100 μέτρων.Είναι βάρους 90 κιλών με 17 κιλά εκρηκτικής ύλης TNT και μπορεί να ενεργοποιηθεί για περιόδους έως 30 ημερών. Η μονάδα ελέγχου χρησιμοποιεί ακουστικό επεξεργαστή για να επεξεργάζεται τα ακουστικά σήματα και να καθορίσει τις παραμέτρους ενεργοποίησης. Στην έκδοση AHM-200-1RC υπάρχει και δυνατότητα έκρηξης με τηλεχειρισμό από τα 2.000 μέτρα. Η AHM-200-1 θα εκραγεί όταν εχθρικές δυνάμεις αποπειραθούν να την μετακινήσουν ή να την αποσυναρμολογήσουν.
- Η AHM-200-2 έχει το ίδιο βάρος και αισθητήρες με την AHM-200-1 αλλά χρησιμοποιεί μεγαλύτερη ποσότητα εκρηκτικής ύλης TNT (24 κιλά), και αντί για σφαιρικά θραύσματα χάλυβα έχει θραύσματα σε μορφή κύβων. Επίσης, χρησιμοποιεί ένα διαφορετικό τύπο εκρηκτικού βλήματος που θεωρείται ότι ενσωματώσει μέχρι πέντε υπο-πυρομαχικά.
- Η 4AHM-100 αποτελείται από 4 κάθετα τοποθετημένα εκρηκτικά γεμίσματα σε περιμετρική διάταξη για αποτελεσματική κάλυψη μια έκτασης περίπου 0,4 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Κάθε φορτίο δημιουργεί ένα κώνο θραυσμάτων που έχουν φονική επίδραση έως και 100 μέτρα. Το συνολικό σύστημα ζυγίζει 125 κιλά και μπορεί να λειτουργεί συνεχώς για μέχρι 90 ημέρες. Όπως στα προηγούμενα μοντέλα, υπάρχει ακουστικός αισθητήρας και αισθητήρας ραντάρ για τον εντοπισμό στόχων, αλλά η 4AHM-100 διαθέτει πιο εξελιγμένο ψηφιακό επεξεργαστή σήματος που μπορεί να αναγνωρίσει συγκεκριμένους τύπους ελικοπτέρων, με βάση μια συγκεκριμένη βιβλιοθήκη απειλών.
- Η πλέον γνωστή ρωσική νάρκη κατά ελικοπτέρων ФКП «ГкНИПАС» μπορεί να ανιχνεύσει τον ήχο της προσέγγισης ελικοπτέρου σε απόσταση 2 χιλιομέτρων, και σε υψόμετρο μέχρι 200 μέτρων. Μετά την ανίχνευση του στόχου, η κεφαλή προσανατολίζεται προς την γενική κατεύθυνση του, και με τη βοήθεια ενός αισθητήρα υπερύθρων καθορίζεται επακριβώς η πραγματική κατεύθυνση του στόχου και η στιγμή που πρέπει να πυροδοτηθεί η εκρηκτική κεφαλή.
Σύμφωνα με την μελέτη του Αμερικανικού Στρατού η προσπάθεια αντιμετώπισης θα έχει τρεις φάσεις: αρχίζοντας με τον εντοπισμό των ναρκών κατά ελικοπτέρων και των (IEDs), στην συνέχεια με την ανάλυση των εκρηκτικών μηχανισμών που αυτοί ενσωματώνουν και τέλος, με την ανάπτυξη ενός πρωτότυπου συστήματος, στην περίπτωση που το Πεντάγωνο αποφασίσει την κατασκευή του.
Είναι ενδιαφέρον ότι μέχρι τώρα, η έρευνα του Αμερικανικού Στρατού δεν παρέχει καμία καθοδήγηση σχετικά με το είδος των αντι-μέτρων για τις νάρκες κατά ελικοπτέρων.
Ίσως μια προσέγγιση θα ήταν η πρόκληση πρόωρης πυροδότησης των ναρκών με την ίδια βασική φιλοσοφία και τεχνική που χρησιμοποιείται στο μπλοκάρισμα των ραδιοκυμάτων (πχ σύστημα AN/VLQ-12 CREW Duke ) που στέλνει μια συσκευή ελέγχου σε αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Δηλαδή κάποια αερομεταφερόμενη συσκευή jamming, που δεν θα προκαλεί παρεμβολές στα συστήματα των ελικοπτέρων.Μια άλλη προσέγγιση αναφέρει την δυνατότητα παραπλάνησης του ακουστικού αισθητήρα της νάρκης μέσω τεχνικών συγκάλυψης του ακουστικού ίχνους του ελικοπτέρου, ώστε η νάρκη να μην αναγνωρίζει το ελικόπτερο σαν ελικόπτερο.Θεωρούμε ότι ο προβληματισμός του Αμερικανικού Πενταγώνου είναι εύλογος, καθώς αναγνωρίζει μια αναδυόμενη απειλή για τις αερομεταφερόμενες δυνάμεις, που σε επίσημο επίπεδο τουλάχιστον, δεν διαθέτουν τα ανάλογα αντίμετρα αντιμετώπισης της.Στις προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει o Ελληνικός Αμυντικός Σχεδιασμός πιστεύουμε ότι οι νάρκες κατά ελικοπτέρων μπορούν να συνεισφέρουν θετικά στην αντιμετώπιση καταδρομικών αεροκίνητων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στο περιβάλλον του Αιγαίου με τις εκατοντάδες νησίδες και βραχονησίδες που είναι αδύνατον να προστατευτούν ακόμα και με την περιοδική διάθεση προσωπικού των Ειδικών Δυνάμεων.Βέβαια, αναγνωρίζουμε ότι ιπτάμενα μέσα που βρίσκονται εκατέρωθεν στο οπλοστάσιο Τουρκίας και Ελλάδας (S-70 Sea Hawk / Black Hawk, ΑΒ-212/412, Super Puma/Cougar, Chinook) έχουν κοινές ηχητικές υπογραφές και ίσως είναι τεχνικά ανέφικτο να διαχωρισθούν την κρίσιμη στιγμή τα φίλια από τα εχθρικά μέσα. Όμως η τεχνολογία των ναρκών αυτών δίνει στον αμυνόμενο την διακριτική ευχέρεια να τις ενεργοποιεί μόνο όταν αυτός κρίνει ότι χρειάζεται, όπως σε περιπτώσεις κρίσεων και Τουρκικών ασκήσεων με παράνομες δεσμεύσεις περιοχών εντός της ελληνικής επικράτειας. Φυσικά, τα ελληνικά πληρώματα θα έχουν ενημέρωση για τα "επικίνδυνα σημεία" με συγκεκριμένα προφίλ πτήσης όταν οι νάρκες θα είναι ενεργοποιημένες.Στην πράξη θεωρούμε ότι τα συστήματα αυτά θα έχουν τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο στις περιπτώσεις Τουρκικών ελικοπτέρων που θα πετάξουν παρανόμως εντός των ελληνικού εναέριου χώρου και θα πραγματοποιήσουν αιωρήσεις πάνω από αφύλακτα νησιά και νησίδες του Αιγαίου. Με ένα απλό δίχτυ παραλλαγής θα είναι σχεδόν αδύνατος ο οπτικός εντοπισμός τους την ημέρα ή στο σκοτάδι με χρήση FLIR και NVGs.Δεν θα μπορούν να αποτρέψουν νυκτερινές αμφίβιες επιχειρήσεις των τουρκικών ειδικών δυνάμεων σε ελληνικούς στόχους κοντά στα τουρκικά παράλια αλλά θα ήταν ιδανικά μέσα αποτροπής ΚΑΙ για αεροκίνητες καταδρομικές επιχειρήσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και αεροδρόμια του Αιγαίου, νύκτα και με χαμηλό προφίλ πτήσης, για αποφυγή εντοπισμού από τα ελληνικά ραντάρ επιτήρησης.Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα μπορεί να κατηγορηθεί και για παραβίαση διεθνών συνθηκών, όπως αυτής της Οττάβας, καθώς αυτή ρητά απαγορεύει την χρήση ναρκών κατά προσωπικού αφήνοντας εκτός απαγόρευσης όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες ναρκών.Αν λοιπόν η τραγική μας οικονομική κατάσταση μας αποτρέπει να καλύψουμε με αισθητήρες νέας γενιάς, όπως κάμερες TV ημέρας και νύκτας, θερμικές κάμερες και νέα ραντάρ αεράμυνας, κρίσιμες αμυντικές εγκαταστάσεις και διεκδικούμενο εθνικό νησιώτικο έδαφος, οι νάρκες κατά ελικοπτέρων είναι ένα σχετικά φθηνό όπλο "πασπαρτού" με μηδενικές ανάγκες λογιστικής υποστήριξης και εκπαίδευσης προσωπικού. Μπορεί να ενεργοποιηθεί, να αδρανοποιηθεί, να μεταφέρεται και να διασπείρεται σε χερσαίο και νησιώτικο περιβάλλον, με ευκολία και σχετική διακριτικότητα.
Παραθέτουμε και βίντεο από την καταστροφή ελικοπτέρου Μi-17 του Αφγανικού Στρατού όταν επιχείρησε προσγείωση δίπλα σε φίλιο επανδρωμένο φυλάκιο, χωρίς όμως προηγουμένως να έχει ελεγχθεί το παρακείμενο έδαφος για κρυμμένους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Η καταστροφή προφανώς οφειλόταν σε κάποιο καλά παραλλαγμένο μηχανισμό IED ή σε κάποια νάρκη επαφής. Φανταστείτε το ελικόπτερο αν το χτυπούσε νάρκη ελικοπτέρων από τα 20-30 μέτρα και σε αιώρηση. Οι πιθανότητες επιβίωσης ελικοπτέρου και πληρώματος θα ήταν εξίσου μηδενικές ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου