Tουρκικά όπλα αέρος-εδάφους: Ένα ακόμα βήμα για την απεξάρτηση της Τουρκίας από τους ξένους προμηθευτές

Ένας από τους βασικούς λόγους που οι τουρκικές κυβερνήσεις προσπάθησαν διαχρονικά από το 1985 να αναπτύξουν την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, ήταν η απεξάρτηση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ) από τους ξένους προμηθευτές.

Υπενθυμίζεται ότι η αιτία αυτής της πολιτικής, ήταν το αμερικανικό εμπάργκο πώλησης όπλων που ακολούθησε την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.

Γράφει ο Γιώργος Τσιμπούκης (στρατιωτικός συντάκτης)

Για τρία χρόνια, από το 1975 έως το 1978, οι ΤΕΔ δεν μπορούσαν λόγω του εμπάργκο να υποστηρίξουν τα αμερικανικής κατασκευής οπλικά συστήματα που διέθεταν, όπως τα μαχητικά της τουρκικής Αεροπορίας.

Η τραυματική εμπειρία του αμερικανικού εμπάργκο, αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην διαμόρφωση της μετέπειτα πολιτικής εξοπλισμών της Τουρκίας, η οποία ξεκίνησε το 1985 με την ίδρυση του Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM), στόχος του οποίου ήταν η αύξηση του αριθμού των εγχώρια αναπτυγμένων και κατασκευασμένων οπλικών συστημάτων.

Στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής η κυβέρνηση Erdogan επέλεξε την “τουρκοποίηση” των F-16C/D που διαθέτει, με την ανάπτυξη και εγκατάσταση σε αυτά, των νέων αεροβοηθημάτων, υποσυστημάτων και αεροπορικών όπλων που η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει ή πρόκειται να αναπτύξει.

Ειδικότερα δε στον τομέα των όπλων αέρος-εδάφους, η τουρκική αμυντική βιομηχανία κατάφερε να αναπτύξει συνολικά τέσσερα συστήματα μέσα σε 12 χρόνια.

Η κατευθυνόμενη με GPS βόμβα HGK-1

Το πρώτο αναπτυξιακό πρόγραμμα ύψους 26 εκατ. δολαρίων αφορούσε την σχεδίαση και κατασκευή μίας συλλογής βόμβας η οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει για την καθοδήγηση της το δορυφορικό σύστημα GPS.

Με τις ΗΠΑ να αρνούνται να πωλήσουν στην Τουρκία τις βόμβες αυτής της κατηγορίας (JDAM), το κρατικό ίδρυμα ερευνών TUBITAK-SAGE προχώρησε το 2001 στην ανάπτυξη μίας τουρκικής συλλογής GPS η οποία θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε συμβατική βόμβα. Το πρόγραμμα ανάπτυξης της βόμβας HGK-1 ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2001, εν μέσω οικονομικής κρίσης στην Τουρκία και ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2006.

Η HGK-1 αποτελείται από μία συλλογή καθοδήγησης GPS/INS και μία συμβατική βόμβα Mk84 των 2000lb επί της οποίας τοποθετείται η συλλογή. Οι πρώτες δοκιμές της βόμβας πραγματοποιήθηκαν το 2005 και σύμφωνα με το TUBITAK-SAGE, η HGK-1 μπορεί να πλήξει στόχο σε απόσταση 27,8 χλμ εφόσον αφεθεί από ύψος 40.000 πόδια και σε απόσταση 22,2 χλμ εάν αφεθεί από μέσο ύψος.

Το πιθανό κυκλικό σφάλμα της HGK-1 με την χρήση του συστήματος GPS/INS είναι 6,3 μέτρα, ενώ μόνο με τη χρήση του INS φτάνει τα 10 μέτρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες το TUBITAK-SAGE αναπτύσσει δύο νέες εκδόσεις, την HGK-3 και την HGK-4, οι οποίες θα χρησιμοποιούν τη βόμβα Mk82 των 500lb και την Mk83 των 1.000lb αντίστοιχα.

Η βόμβα HGK-1 έχει πιστοποιηθεί στα αεροσκάφη F-4E/2020 Terminator και F-16C/D, ενώ στο μέλλον θα πιστοποιηθεί και στο υπό παραγγελία αεροσκάφος F-35A. Η βόμβα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά επίσημα στην έκθεση IDEF-2009 και η μαζική της παραγωγή της ξεκίνησε το 2011.

Η κατευθυνόμενη βόμβα με GPS ανεμοπορίας ΚGK

Το επόμενο πρόγραμμα αποτελεί εξέλιξη του προγράμματος HGK-1, αφού αξιοποιεί την τεχνολογία που αναπτύχθηκε για αυτό. Πρόκειται για τη συλλογή κατευθυνόμενης βόμβας ανεμοπορίας KGK, η οποία αναπτύχθηκε επίσης από TUBITAK-SAGE έναντι 6,8 εκατ. δολαρίων και η οποία τοποθετείται σε δύο τύπους συμβατικών βομβών, την Mk82 των 500lb και την Mk-83 των 1.000lb.

Οι συλλογές βομβών ανεμοπορίας ΚGK-82 και ΚGK-83 αντίστοιχα, αξιοποιούν το σύστημα GPS/INS που αναπτύχθηκε για την βόμβα HGK-1 και για να αυξήσουν την εμβέλεια τους χρησιμοποιούν πτέρυγες ανεμοπορίας ανοίγματος 2,6 μέτρα, που εγκαθίστανται στο πάνω μέρος της βόμβας. Η συλλογή KGK αποτελείται από δύο τμήματα, το ουραίο το οποίο διαθέτει το GPS/INS, τους μηχανισμούς ελέγχου των πτερύγων καθοδήγησης και τα πτερύγια, καθώς και το τμήμα με τις πτέρυγες ανεμοπορίας.

Χάρις σε αυτές τις πτέρυγες, οι οποίες είναι αρχικά συμπτυγμένες και αναπτύσσονται μόλις η βόμβα αφεθεί από το αεροσκάφος, η ΚGK-82/83 μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση 111 χλμ (άφεση από 30.000 πόδια) ενώ το πιθανό κυκλικό σφάλμα φτάνει τα 10 μέτρα. Η βόμβα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση IDEF-2011 και οι πτητικές δοκιμές της ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2013.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τουρκικές κατευθυνόμενες βόμβες δεν θα είναι δέσμιες του αμερικανικού συστήματος GPS, αφού στόχος της Τουρκίας είναι η δημιουργία μέχρι το 2026 ενός περιφερειακού συστήματος 6-8 δορυφόρων χρονισμού και γεωγραφικής τοποθέτησης (GPS), καθιστώντας την τουρκική Αεροπορία εντελώς ανεξάρτητη από τις δεσμεύσεις του αμερικανικού δορυφορικού συστήματος.

Επιπλέον χάρις στον πηγαίο κώδικα λογισμικού των F-16 που παρείχαν οι ΗΠΑ στην Τουρκία, η αμυντική βιομηχανίας της χώρας μπορεί να ολοκληρώσει τα εγχώρια ανεπτυγμένα όπλα στα αμερικανικής κατασκευής μαχητικά, ενώ η ανάπτυξη του τουρκικού υπολογιστή αεροσκαφών OZGUR συμβάλει στην περεταίρω αυτονόμηση της Τουρκίας από τους ξένους προμηθευτές.

Η κατευθυνόμενη με δέσμη laser διατρητική βόμβα ΝΕΒ

Ο τρίτο πρόγραμμα του TUBITAK-SAGE περιελάμβανε την ανάπτυξη μίας κατευθυνόμενης με δέσμη laser διατρητικής βόμβας, σε συνεργασία με τις εταιρείες ΜΚΕ και Aselsan.

Η κατευθυνόμενη βόμβα NEB αποτελείται από δύο τμήματα, τη διατρητική βόμβα βάρους 2.000lb που ανέπτυξε το TUBITAK-SAGE και τη συλλογή καθοδήγησης με δέσμη laser LGK της Aselsan. Η βόμβα ΝΕΒ διαθέτει δύο κεφαλές σε διάταξη Tandem (εν σειρά).

Η πρώτη κεφαλή είναι κοίλου γεμίσματος και προκαλεί κατά την κρούση της στο στόχο, ωστικό κύμα και υψηλή θερμότητα. Η δεύτερη κεφαλή, κατασκευασμένη από ειδικής επεξεργασίας ατσάλι, περιέχει ισχυρότερα εκρηκτικά. Χάρις στο αποτέλεσμα της πρώτης κεφαλής, η δεύτερη μπορεί να διατρήσει προστατευόμενους στόχους όπως υπόγεια καταφύγια και εγκαταστάσεις.

Η διατρητική κεφαλή διαθέτει πυροσωλήνα καθυστέρησης, ο οποίος εκρήγνυται εντός ενός δευτερολέπτου μετά την εκτόνωση της πρώτης κεφαλής. Η μαζική παραγωγή της βόμβας ξεκίνησε το Μάιο του 2013.

Ο πύραυλος cruise SOM

Το πιο σημαντικό πρόγραμμα του TUBITAK-SAGE, αφορά την σχεδίαση και κατασκευή του πρώτου αερο-εκτοξευόμενου πυραύλου cruise της Τουρκίας. Πρόκειται για τον πύραυλο SOM, η ανάπτυξη του οποίου ξεκίνησε το 2006 με κόστος 60 εκατ. δολαρίων. Το πρωτότυπο του βλήματος ήταν έτοιμο το 2008 και στο πρόγραμμα συμμετείχαν επίσης οι εταιρείες Aselsan, Roketsan και TEI.

Ο SOM είναι τραπεζοειδούς διατομής, κατασκευασμένος από συνθετικά υλικά και κράματα αλουμινίου, διαθέτει τέσσερα ουραία πτερύγια και ζεύγος αναδιπλούμενων πτερύγων με άνοιγμα 2,7 μέτρα, τοποθετημένο στο άνω τμήμα του πυραύλου.

Ο πύραυλος SOM έχει μήκος 3,85 μέτρα, βάρος 610 κιλά, εκ των οποίων τα 230 κιλά αντιστοιχούν στην πολεμική κεφαλή.

Είναι εξοπλισμένος με το γαλλικό κινητήρα Microturbo TRI-40 και επιτρέπει στο SOM να επιτυγχάνει ταχύτητα 0,85 mach. Ο TRI-40 θα αντικατασταθεί το 2016 με ένα τουρκικής κατασκευής κινητήρα της εταιρείας KaleAero.

Το συγκρότημα καθοδήγησης του βλήματος περιλαμβάνει, ένα υψομετρικό ραντάρ, το οποίο συγκρίνει τα δεδομένα του αναγλύφου με μία ψηφιακή βάση δεδομένων, σύστημα GPS/INS, υπολογιστή αποστολής και τον αισθητήρα IIR.

Ο προγραμματισμός της αποστολής γίνεται στο έδαφος, ενώ αλλαγές μπορούν να πραγματοποιηθούν κατά την διάρκεια της πτήσης του πυραύλου με βάση το σύστημα ΙNS, το υψομετρικό ραντάρ και τα σημεία ναυτιλίας (waypoints) τα οποία έχουν φορτωθεί στον υπολογιστή αποστολής.

Η αναγνώριση του στόχου πραγματοποιείται μέσω ενός ηλεκτρο-οπτικού αισθητήρα IIR, ο οποίος χρησιμοποιεί λογισμικό αυτόματης αναγνώρισης στόχων.

Η εμβέλεια του SOM είναι 240 χλμ, ενώ πρόσφατα επιτεύχθηκε η αύξηση της στα 300 χλμ. Σύμφωνα με το TUBITAK-SAGE θα κατασκευαστούν τρεις εκδόσεις του SOM.

Η πρώτη έκδοση, η SOM-A, είναι εξοπλισμένη με μία μοναδιαία κεφαλή, ενώ δεν διαθέτει αισθητήρα IIR και καθοδηγείται προς το στόχο χρησιμοποιώντας το σύστημα GPS/INS και το υψομετρικό ραντάρ.

Η δεύτερη, η SOM-B1, που βρίσκεται υπό ανάπτυξη διαθέτει διατρητική κεφαλή δύο σταδίων, σύστημα GPS/INS, υψομετρικό ραντάρ, αισθητήρα IIR και αμφίδρομη ζεύξη δεδομένων, με δυνατότητα παρέμβασης του πιλότου πριν το στόχο.

Τέλος η τρίτη έκδοση, η είναι η SOM-B2, η οποία διαθέτει την ίδια διαμόρφωση αισθητήρων με την έκδοση Β1 και μοναδιαία πολεμική κεφαλή.

Η πρώτη από τις 30 συνολικά δοκιμές πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2011. Οι εκδόσεις Α και B2 έχουν πιστοποιηθεί στα μαχητικά F-4E/2020 Terminator, F-16 Block 40 και πρόκειται να πιστοποιηθούν μαζί με την έκδοση B1 στο F-35A Η μαζική παραγωγή του πυραύλου επρόκειτο να ξεκινήσει στις αρχές του 2013 από την εταιρεία Roketsan.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρώτη η Ελλάδα ανέπτυξε το 1988 μία συλλογή για την καθοδήγηση βομβών με δέσμη laser την ΣΑΡΙΣΑ, αλλά όπως πάντα το πρόγραμμα αυτό “χάθηκε” στους λαβύρινθους της ελληνικής γραφειοκρατίας.

Η ελληνική κατευθυνόμενη βόμβα ΣΑΡΙΣΑ θα μπορούσε να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα για ένα ελληνικό πρόγραμμα κατευθυνόμενων όπλων αέρος-εδάφους, αλλά δυστυχώς κάποιοι “φρόντισαν” να ακυρωθεί….

Αναδημοσιεύεται από το περιοδικό “ΕΠΙΚΑΙΡΑ”

defencenews.gr

kerberos-hellas